Mantra meditatie

mantra meditatieBij mantra meditatie wordt een woord of geluid steeds maar weer herhaald. Dit kan een woord, een zin of een groep woorden zijn. Vaak is dit een woord met een bepaalde betekenis, maar dit hoeft altijd zo te zijn. Je kunt de mantra hardop of in jezelf herhalen. Doe het in ieder geval met dezelfde snelheid als waarop je praat. Je kunt de mantra coördineren met je ademhaling, bijvoorbeeld door het te herhalen bij zowel de inademing als de uitademing. Maar de mantra hoeft niet per se synchroon te lopen met de ademhaling.

Wat gebeurt er bij het herhalen van een mantra?

Er zijn verschillende opvattingen over hoe mantra meditatie precies werkt:

  • Vibratie – Ieder geluid heeft zijn eigen vibratie. Het uitspreken van een mantra brengt bepaalde fysieke vibraties teweeg. Deze vibraties richten zich op de diverse chakra’s in het lichaam en hebben daardoor een helende werking op lichaam en geest. Maar deze vibraties helpen ook de betekenis van het woord in geest en hart te versterken en ze helpen je om naar de ruimte voorbij je gedachten te gaan, waar de geest helemaal stil is.
  • Betekenis Traditionele mantras zijn vaak gelinkt aan bepaalde boeddhistische figuren. Het uitspreken van bijvoorbeeld de naam van een godheid, zou diens kwaliteiten bij jezelf helpen cultiveren. Een mantra kan ook een bepaalde letterlijke betekenis hebben. Door je bewust te zijn van deze betekenis en te geloven wat je zegt, zul je dat wat je zegt ook daadwerkelijk ervaren in je leven. Als je bijvoorbeeld steeds maar tegen jezelf zegt dat je iets niet kunt, zul je zien dat het ook niet lukt. Daarentegen, als je jezelf er keer op keer van verzekerd dat je het wel kunt en dat je succesvol zult zijn, zal kans van slagen ook daadwerkelijk veel groter zijn. De mantra die je gebruikt moet dan voor datgene staan waar je je volledig bewust van wilt zijn. Vaak is dit een positieve kwaliteit die je voor jezelf wilt creëren. Bijvoorbeeld compassie of geduld.
  • Stillere geest Het focussen van de aandacht op een mantra helpt je je geest stiller te maken. Het met volle aandacht herhalen van de mantra laat weinig ruimte over voor andere, verstorende, gedachten.
  • Mindfulness – Je bewust zijn van het effect dat het uitspreken van de mantra heeft op je lichaam, geest en emoties kun je zien als een vorm van mindfulness.

Voorbeelden van mantras

Ieder willekeurig woord kan in principe gebruikt worden als mantra. Maar er zijn een aantal woorden die al eeuwenlang als mantra gebruikt worden. Deze mantras hebben vaak een specifieke betekenis. Veel mantras zijn in het Sanskriet, de taal van het oude India. Een aantal voorbeelden zijn:

  • Ohm – Dit is de meest bekende mantra. Volgens het hindoeïsme is Ohm het oorspronkelijke geluid van waaruit alle creatie is ontstaan. Het is de ‘essentiële vibratie’ van het universum. Ohm heeft verder geen letterlijke betekenis, maar het is de ‘meest pure naam van God’.
  • Ohm namah shivaya – Letterlijk betekent dit in het Sanskriet: ‘ik buig voor Shiva’. Volgens de hindoeïstische mythologie, is Shiva de god die het universum uiteindelijk zal verwoesten. Maar Shiva symboliseert ook het ‘innerlijke zelf’ dat intact blijft zelfs als alles verwoest is. Als je deze mantra uitspreekt zeg je dus eigenlijk ‘ik buig voor mijn werkelijke zelf’. Of ‘Ik eer de god die in mij is’.
  • Hamsa – De betekenis van Hamsa is ‘Ik ben dat’. Dit is de ‘natuurlijke mantra’, de ‘mantra die niet herhaald hoeft te worden, omdat hij van nature in ons allen aanwezig is’. Hamsa herhaalt zichzelf continu, namelijk tegelijk met de ademhaling. Als je inademt maak je namelijk een natuurlijk ‘ham’ -geluid en als je uitademt een ‘sa’-geluid. Je hoeft deze mantra dus niet uit te spreken, maar je er slechts bewust van te worden. Je wordt je bewust van het feit dat je bent, je bewust van het ‘zijn’. Dit is puur bewustzijn.

Hoe kies ik mijn mantra?

Traditioneel gezien wordt een mantra door een goeroe aan zijn leerling gegeven. Maar je kunt ook heel goed zelf een mantra kiezen. Het belangrijkste bij de keuze van een mantra is of het woord je ‘aanspreekt’. Het woord moet goed voelen op het moment dat je het uitspreekt. Als geen van de bestaande mantras je aanspreekt, kun je overwegen zelf een te maken. Hou daarbij rekening dat:

  • de mantra kort en makkelijk te onthouden is
  • de mantra positief is. Probeer het woord ‘niet’ te vermijden. Gebruik liever ‘vrij van’
  • je woorden kiest die voor jou een bepaalde betekenis hebben
  • je de mantra de kans geeft om voor je te werken, ook al zie of voel je in het begin geen effect

Mantra meditatie oefening gericht op de betekenis van het woord

Deze mantra meditatie oefening is er op gericht je doordrongen te laten raken van de betekenis van de mantra. Dit gaat als volgt:

  • Ga in je favoriete meditatiehouding zitten en zorg ervoor dat je comfortabel zit, zodat je dat enige tijd vol kunt houden.
  • Sluit je ogen en begin de mantra te herhalen, hardop of in jezelf. Het is belangrijk dat je geloof in wat je zegt.
  • Luister goed naar je mantra terwijl je het uitspreekt. Richt je volle bewustzijn op het woord en laat de betekenis daarvan je hele lichaam en geest doordringen.
  • Voel de vibratie van het woord en de sensaties die het in je lichaam teweeg brengt.
  • Na ongeveer 20 minuten, stop met het herhalen van je mantra. Blijf stil zitten. De mantra zal waarschijnlijk nog een tijdje in je hoofd door blijven echoën.
  • Wees je bewust van wat er allemaal binnen in je gebeurt. Oordeel en reageer niet. Wees slechts de getuige van je gedachten, gevoelens en emoties. Hou dit ongeveer 10 minuten vol.
  • Doe je ogen langzaam open en kom uit je meditatie.

Hamsa mantra meditatie

Hamsa is een natuurlijke mantra, die zich automatisch op het ritme van onze ademhaling steeds maar herhaalt. Je hoeft je je er alleen maar bewust van te worden. Het hart wordt gezien als de bron van Hamsa. Uit het hart ontstaan de lettergrepen ‘ham’ en ‘sa’ en naar het hart komen ze weer terug.

  • Ga in je favoriete meditatiehouding zitten en zorg ervoor dat je comfortabel zit, zodat je dat enige tijd vol kunt houden.
  • Concentreer je op je ademhaling. Volg je ademhaling en luister naar de natuurlijke mantra die zich bij iedere in- en uitademing herhaalt. Als je moeite hebt om de mantra te horen, kun je de lettergrepen voor jezelf herhalen bij elke in- en uitademing
  • Merk op dat de uitademing, de ‘sa’, vanuit je hart door je neus naar buiten gaat en daar oplost
  • Bijna meteen daarna volgt de inademing , de ‘ham’ die van buiten je lichaam, door je neus naar binnen gaat en je hart binnendringt
  • Weer bijna meteen daarna vloeit de ‘sa’ vanuit je hart weer naar buiten. Dit herhaalt zich steeds maar weer
  • Tussen de in- en uitademing is er steeds een fractie van een seconde waarin er niets gebeurt. Dit is een moment van pure leegte en stilte. Terwijl je luistert naar je ‘ham’ en ‘sa’ , probeer je dan bewust te worden van dit moment. In het begin zal dit slecht heel kort duren, maar naar mate je deze techniek meer gebruikt, zul je zien dat dit moment steeds langer wordt
  • Houdt je aandacht zo lang als nodig is bij deze mantra. Probeer daarna ook gedurende de rest van de dag je bewust te zijn van deze natuurlijke mantra.

Gebruik van een mala

Mala van sandelhout en rozenkwarts

Een mala wordt bij mantra meditatie gebruikt om het aantal keer dat de mantra herhaald wordt, te tellen. Een mala is een kralenketting met 108 kralen. De fysieke actie van het tellen met behulp van de mala kan de geest helpen gefocust te blijven.

Andere meditatietechnieken:

Ademhalingsmeditatie
Mindfulnessmeditatie
Geleide meditatie en visualisatie
Loopmeditatie
Loving kindness meditatie