Mindfulness tegen slechte gewoontes
Iedereen heeft wel één of meerdere slechte gewoontes: nagelbijten, emotie-eten, obsessief sociale media checken, roken en ga zo maar verder. Slechte gewoontes komen vaak aan de oppervlakte als er sprake is van onderliggende negatieve gevoelens of gedachten. Je voelt je verdrietig, angstig, gestrest of terneergeslagen; je voelt je niet goed en wilt logischerwijs iets doen waardoor je je beter voelt. Dus je grijpt instinctief terug op iets waar je je in het verleden beter door hebt gevoeld. Gevolg: je rookt een sigaret, eet een groot stuk chocola of dompelt je onder in de wereld van jouw sociale media.
Het probleem met deze slechte gewoontes is echter dat ze je problemen niet oplossen. Sterker nog, ze maken ze vaak juist erger. Wie kent het niet: je verveelt je of voelt je alleen en grijpt naar je telefoon om Facebook te checken. En na een half uur voel je je nog slechter dan toen je begon. Maar omdat je je zo instinctief gedraagt, heb je vaak niet eens in de gaten dat wat je doet niet helpt.
En daar komt mindfulness kijken. Mindfulness draait om het bewust aandacht besteden aan dat wat je aan het doen bent en wat er in jezelf omgaat. En daardoor kan mindfulness heel goed tegen slechte gewoontes ingezet worden.
Mindfulness tegen slechte gewoontes
Maar hoe werkt dat dan, het inzetten van mindfulness tegen slechte gewoontes?
De truc is om bewust je aandacht richten op de situatie waar je je op dit moment in bevindt, zonder daarover te oordelen. Dus stel dat je je gestrest voelt, om wat voor reden dan ook. Instinctief grijp je naar een sigaret met als doel die stress wat te verlichten. Als je je bewuste aandacht bij dit proces weet te houden – je merkt op wat je doet, hoe je je voelt, wat er gebeurt als je toegeeft aan de behoefte – kun je tot de realisatie komen dat jouw slechte gewoonte helemaal niet helpt bij het oplossen van jouw probleem. Dat je je helemaal niet wezenlijk beter voelt na het roken van die sigaret. En die realisatie is superbelangrijk bij het breken van de slechte gewoonte.
Het begint dus met herkennen. Herken wat je op dat moment aan het doen bent. Je voelt je gestrest en je reflex is dat je daar iets tegen wilt doen. Herken de gevoelens en gedachten die hierbij op kunnen komen – bijvoorbeeld gevoelens van ongenoegen, gedachten die je gedrag goedpraten etc.
Accepteer daarna dat dit op dit moment gebeurt. Geef nog niet meteen toe aan de behoefte, maar accepteer alleen dat hij er is. Veroordeel jezelf er niet om, probeer het niet te negeren of jezelf af te leiden of ertegen te vechten.
Onderzoek vervolgens de behoefte zoals die zich voordoet. Wees heel nieuwsgierig! Vraag jezelf af: hoe voelt mijn lichaam zich nu? Welke gedachten en emoties gaan er in mij om? Wat gebeurt er allemaal? En als je besluit toe te geven aan jouw behoefte, doe dit dan ook met volle aandacht en bewustzijn. Hoe voelt het als je die sigaret opsteekt? Gebeurt er iets in je lichaam? Hoe proeft en ruikt het écht als je een sigaret rookt? Hoe voel je je erna? Onderzoek dit alsof je een wetenschapper bent die een testpersoon aandachtig bestudeert.
Geef het tenslotte een naam. Volg met je bewuste aandacht alles wat je ervaart en geef het een naam. Door een naam te geven aan gevoelens en emoties, neemt de impact er namelijk van af. Dus bijvoorbeeld: ‘negatieve gedachten, opgejaagd gevoel, behoefte aan sigaret, wee gevoel in maag, geïrriteerd’ etc. Volg de hele ervaring totdat de behoefte helemaal weggetrokken is (al dan niet omdat je eraan toegegeven hebt).
Natuurlijk, je bent niet na één keer gestopt met roken. Maar als je keer op keer bewuste aandacht besteedt aan alles wat er gebeurt en is tijdens het proces van het roken van een sigaret, dan ontwikkel je op den duur een diepgaand begrip van wat er allemaal ten grondslag ligt aan die slechte gewoonte. En wat de gevolgen ervan zijn. En door dat begrip ben je steeds minder geneigd om die slechte gewoonte in stand te houden en meer geneigd om te vervangen door een goede gewoonte.
Dus: je wordt een betere versie van jezelf door mindfulness tegen slechte gewoontes in te zetten!
Liefs, Femke