Traditionele meditatiehoudingen
De traditionele meditatiehoudingen zijn de kleermakerszit, de Birmese houding en de lotushouding. Bij deze houdingen zit je met gekruiste benen, op de grond of op een kussen. De traditionele houdingen zijn optimaal voor alertheid en bewustzijn. Het zitten op de vloer geeft je het gevoel meer ‘gegrond’ te zijn, waardoor het gemakkelijker is de geest te kalmeren.
Bij elk van deze houdingen is het optimaal dat de knieën de grond raken. Op deze manier zit je stevig en gebalanceerd, sta je met meer in contact met de aarde en ben je als het ware meer ‘geaard’. Als het niet lukt om met de knieën de grond te raken, leg er dan iets onder, zodat ze in ieder geval ondersteund worden.
Forceer echter niets en maakt het jezelf niet te moeilijk! Westerse mensen zijn namelijk over het algemeen niet gewend om langere tijd in kleermakerszit of lotushouding te zitten. Een oncomfortabel gevoel en pijn in de rug of knieën kan het gevolg zijn. Ook kan de bloedsomloop in je benen bekneld raken en kun je de gewrichten in je knieën overbelasten. Naast dat dit schadelijk voor je lichaam kan zijn, kan dit de aandacht van de meditatie afleiden en je het gevoel geven niet geschikt te zijn voor meditatie. Voor beginnende mediteerders is het daarom verstandig om eerst een meer comfortabele houding te kiezen. Een stoel of een meditatiekussen kan daarbij helpen. Naarmate je meer gewend bent aan het stilzitten, kun je de meer traditionele houdingen proberen.
Kleermakerszit
De kleermakerszit is de meest simpele en gebruikte houding. In de kleermakerszit zijn de benen bij de enkels gekruist. De voeten liggen onder de tegenovergestelde knieën. De handen liggen op de bovenbenen of in de schoot.
Birmese houding
De Birmese houding is een goed alternatief voor de kleermakerszit. In deze houding ligt één voet met de zool tegen het tegenovergestelde dijbeen. Het andere been ligt ervoor. De handen liggen op de bovenbenen of in de schoot.
Lotushouding
Deze houding is over het algemeen alleen geschikt voor heel flexibele mensen. In de volledige lotushouding rusten beide voeten op de tegenovergestelde dijbenen. De voetzolen wijzen omhoog. In de halve lotushouding ligt één voet op het tegenovergestelde dijbeen. De andere voet ligt op de grond, al dan niet onder het tegenovergestelde dijbeen. De handen liggen op de bovenbenen of in de schoot.
Andere houdingen
Naast de traditionele houdingen zijn er ook een aantal andere houdingen die je kunt proberen als je gaat mediteren.
Meditatie op een stoel
Kies hiervoor een stoel met een rechte rug en die niet te hoog is. Een te hoge stoel zorgt voor een te holle rug. De voeten moeten plat op de grond staan en de benen in een hoek van 90 graden. Zijn je benen te kort, leg er iets onder. Zijn ze te lang, leg dan bijvoorbeeld een kussen of deken op het zitvlak van de stoel. Een stoel met een iets naar voren beneden hellend zitvlak is ideaal voor een rechte houding. Leg eventueel iets onder de achterste poten van de stoel, zodat die 2 tot 2,5 centimeter hoger staan dan de voorste poten. Op deze manier kun je rechtop zitten, zonder teveel met de rug tegen de stoelleuning te leunen. Alleen de onderkant van de ruggengraat zou de stoel aan moeten raken.
Knielend mediteren
Een goed alternatief voor het zitten met gekruiste benen is knielen. Het gewicht van het lichaam wordt dan ondersteund door een meditatiebankje of (stevig!) kussen. Ook hier is het belangrijk om de juiste hoogte te vinden. Als je te hoog zit, heeft je rug de neiging om te hol te gaan staan.
Zorg ervoor dat je handen ondersteund worden, door ze bijvoorbeeld op een kussen voor je te leggen.
Liggend mediteren
Hoewel liggen erg comfortabel is, is het over het algemeen niet aan te raden om liggend te mediteren. Je geest heeft dan vaak de grootste moeite om alert te blijven en het risico op in slaap vallen is erg groot. Alleen als het door fysieke problemen niet mogelijk is om zittend te mediteren, kun je overwegen om te gaan liggen.
Bij liggend mediteren is het belangrijk je hoofd te ondersteunen. Kies iets wat stevig, maar ook gewatteerd is; een boek met een dun kussen er boven op bijvoorbeeld. Hou je knieën gebogen, zodat ze ze naar het plafond wijzen. De voeten staan plat op de grond en staan ongeveer op heupbreedte uit elkaar.